Οι πολύποδες είναι κατά κανόνα καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο εσωτερικό περίβλημα της ενδομήτριας κοιλότητας (ενδομήτριο) ή του τραχήλου της μήτρας. Αποτελούν μια συχνή γυναικολογική παθολογία και μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Γράφει o Θεόδωρος Ξ. Βασιλειάδης, Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος, επιστημονικά υπεύθυνος του Μαιευτικού και Γυναικολογικού τμήματος του Πολυιατρείου L-Medical Λουτρακίου

Τυπικά, οι πολύποδες βρίσκονται στο σώμα της μήτρας, με συχνότερη εμφάνιση σε γυναίκες ηλικίας 40 έως 65 ετών.

Μπορεί να υπάρχουν ένας ή περισσότεροι πολύποδες μέσα στη μήτρα, είτε στο ενδομήτριο είτε στον τράχηλο. Το μέγεθός τους ποικίλλει, από λίγα χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά.

Γιατί εμφανίζονται οι πολύποδες;

Η ακριβής αιτία εμφάνισης των πολυπόδων δεν είναι ξεκάθαρη, ωστόσο φαίνεται ότι επηρεάζονται από τις ορμόνες, ειδικά από τα επίπεδα των οιστρογόνων.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης είναι:

• Ηλικία
• Παχυσαρκία
• Υπέρταση
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
• Χρήση του φαρμάκου Tamoxifen
• Καθυστερημένη εμμηνόπαυση
• Προηγούμενο ιστορικό πολύποδα

Ποια συμπτώματα προκαλούν οι πολύποδες της μήτρας;

Συχνά οι πολύποδες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Όταν είναι μεγάλοι ή πολυάριθμοι, μπορεί να προκαλέσουν τα εξής συμπτώματα:

• Διαταραχές στην εμμηνορρυσία
• Παρατεταμένη εμμηνόρροια
• Αιμορραγία μεταξύ των περιόδων
• Ακανόνιστη έμμηνος ρύση
• Αιμορραγία μετά από σεξουαλική επαφή
• Αιμορραγία σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
• Κοιλιακό πόνο
• Υπογονιμότητα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας

Πώς διαγιγνώσκονται οι πολύποδες;

Συχνά οι πολύποδες ανακαλύπτονται τυχαία κατά τη διάρκεια ενός γυναικολογικού ελέγχου ρουτίνας. Μπορούν να εντοπιστούν ακόμα και με το γυμνό μάτι κατά την εξέταση του κόλπου με τη χρήση κολποδιαστολέα, αν προβάλλουν από τον τράχηλο της μήτρας. Σε αυτή την περίπτωση, μπορούν να γίνουν αισθητοί και με την ψηλάφηση.

Συνήθως, όμως, το κολπικό υπερηχογράφημα, ιδίως με τρισδιάστατη απεικόνιση που γίνεται κατά προτίμηση αμέσως μετά την περίοδο σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, είναι αρκετό για τη διάγνωση. Η οριστική διάγνωση επιτυγχάνεται μέσω υστεροσκόπησης, βιοψίας και ιστολογικής εξέτασης.

Πώς αντιμετωπίζονται οι πολύποδες;

Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να εξαλείφει τους πολύποδες. Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεσή τους.

Η παλαιότερη «τυφλή» μέθοδος απόξεσης του ενδομητρίου με ξέστρο έχει πλέον αντικατασταθεί από τη Χειρουργική Υστεροσκόπηση, η οποία είναι πιο ακριβής και ασφαλής όταν εφαρμόζεται από εξειδικευμένους γυναικολόγους.

Πότε οι πολύποδες της μήτρας είναι επικίνδυνοι;

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πολύποδες είναι καλοήθεις. Ωστόσο, μερικοί μπορεί να αποτελούν προκαρκινικές αλλοιώσεις, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε καρκίνο του ενδομητρίου ή του τραχήλου της μήτρας. Η πιθανότητα να συμβεί αυτό αυξάνεται μετά την εμμηνόπαυση.

Εάν ο πολύποδας είναι μικρός και ασυμπτωματικός, μπορεί αρχικά να ακολουθηθεί μια συντηρητική προσέγγιση με παρακολούθηση. Σε άλλες περιπτώσεις, και ειδικά σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι πολύποδες πρέπει να αφαιρούνται.